Bà Hà Thị Hồng - Tổ tuần tra gìn giữ rừng cộng đồng của bản Lấp. Ảnh: T.G
Không nỡ xa rừng
Những ngày cận kề tết nguyên đán 2017, về chúng tôi có chuyến công tác ở huyện miền núi Tân Sơn, Phú Thọ. Từ trung tâm huyện, mất hơn 1 giờ chạy qua những con dốc hun hút, những dòng suối róc rách chảy giữa khu rừng hoang vu phía chúng tôi mới đến được bản Lấp, xã Xuân Sơn. Qua lời giới thiệu của anh Đào Văn Thông, Trưởng Phòng hiệp tác Quốc tế, Vườn Quốc gia Xuân Sơn, về chúng tôi tìm gặp bà Hà Thị Hồng, người đã dành hàng chục năm săn tìm lâm tặc, gìn giữ các "cụ nghiến" lâu năm nhất của khu rừng này.
Ở tuổi 60 tuy nhiên trông bà Hồng cứng rắn, khỏe mạnh. Bà bảo, tại vùng đất Xuân Sơn này, mùa đông lạnh có thể xuống tới O0C làm cho không một loại rau nào có thể sống nổi. tuy thế dù thời tiết có ác nghiệt đến đâu thì từng ngày bà vẫn len lỏi bước từng bước chân vào sâu trong rừng thăm nom cây cỏ.
Dẫn chúng tôi đi thăm rừng, bà Hồng giới thiệu: Dãy Hang Dơi được kết thành bởi một loại đá dễ phong hóa. Trời nắng, đá giãn nở để rồi gặp nước mưa thì nứt bở ra. các tảng đá to như cái nhà, cái giường, cái tủ cứ thế lăn long lóc, xô vào nhau, xô vào cây rừng, va đập quang vinh như thể sấm ngày hạ. Mùa mưa nào ở đây cũng có các trận "mưa đá" vậy nên dẫn đến các kẻ yếu bóng vía khiếp sợ ko dám bén mảng dù chỉ là đến bìa rừng.
Đá xô có thể lăn nát nhừ người đã đành, núi Hang Dơi còn ko thiếu những tảng đá không chân luôn "phục sẵn" trong những bụi cây, trảng cỏ. Ngụy trang bằng vẻ bề ngoài vô hại mặc dù thế chỉ cần sơ sểnh đạp chân vào là hòn đá ngó ngoáy rồi cứ thế trượt đi, kéo băng băng nạn nhân phía sau xuống khe, xuống vực. Nhẹ thì thương tật mà nặng thì mất mạng như không. Dù rất hiểu địa hình nhưng mà cũng ko ít lần bà Hồng bị đá rơi vào chân phải bó thuốc cả tháng.
Trò chuyện về cuộc đời, bà Hồng rầu rĩ bảo rằng chồng mất sớm, một tay bà phải phụ trách việc các hội viên trong gia đình và nuôi dạy nhiều con ăn học. khi khôn lớn, những con người thì đi buôn bán xa, người lập g.đình, còn mỗi mình bà với khối nhà nhỏ ven rừng. "Có đứa bảo đón tôi đi nơi khác sống với chúng tuy vậy tôi ko chịu. kể từ khi sinh ra, lớn lên, bao đời nay cư dân bản tôi đã sống tùy vào rừng, chẳng thể bỏ rừng được", bà Hồng tâm sự.
"Cuộc chiến" với lâm tặc
Bia xác nhận "Cây di sản" trước rừng nghiến.
Về sau, bản Lấp được giao vận hành, bảo tồn 962,8 ha rừng tự nhiên trên núi đá, bà Hồng vào làm tại đội bảo tồn rừng. Gian khổ, cực khổ và coi việc giữ rừng như một "cuộc chiến" nên trung bình 1 tuần đội giữ gìn rừng của xóm đi tuần 1 lần. Có những chuyến đi phải lên lịch trước, nhưng mà cũng có chặng đường đột xuất cùng đội kiểm lâm. Ngày đó, cả đội phân thành nhiều tốp từ 5-10 người, nam có, nữ có, trẻ có, già có, dao cầm tay, nước và cơm nắm dắt lưng để tiện luồn rừng. tiếp theo, tổ tuần tra lúc về sẽ thống kê lại với tổ trưởng, rồi từ đó thông báo lại tình hình diễn biến cho BQL Vườn. Bà Hồng kể, có các lần đi rừng, vắt bám đầy người, thậm chí, vì chẳng chú ý vết vắt cắn để nó thành sẹo trên cánh tay, cổ. không chỉ những vậy, việc nắm bắt thời tiết trong rừng cũng rất là quan trọng. Có lần đi gặp mưa, đường trơn, nghe thấy tiếng đá nằm trên đổ xuống. Hoảng loạn, bà cố bám vào một cành cây, đu mình né sang hướng khác và may mắn tránh được. Nếu không nhanh trí thì đá từ Hang rơi có thể lăn xuống và đè vào người bất cứ khi nào.
Năm 2013, lúc bà Hồng còn là tổ phó và được cử đi tuần tra tại bản Suối Gà, xã Mường Bang - nơi có một xóm người Dao nằm giáp giới giữa hai tỉnh Phú Thọ và Sơn La bỗng nghe tiếng cưa máy nổ lé xé trên núi. Tiếng cưa rất nhỏ tuy thế cũng không thể lọt qua được đôi tai thính nhạy của những người chuyên đi rừng. Như các con báo, họ thầm lặng lần trườn để tiếp cận mục đích. Mất hai tiếng vừa đi, vừa bò, cuối cùng cả tổ đã phục kích bắt được hai cha con nọ đang đốn gỗ bằng cưa lốc.
Cây nghiến ngàn tuổi ở núi Hang Dơi - Vườn quốc gia Xuân Sơn.
Cả tổ quyết định đi đêm xuyên rừng áp giải lâm tặc trong ánh đèn leo lét từ điện thoại về đến xóm. Đại ngàn tối đen khiến cho nhiều bước chân cứ vấp ngã dúi dụi. Cả tổ dựa vào nhau để mà đi. Về đến nơi, lâm tặc được tháo dây trói, được cho đồ ăn, cho chỗ nghỉ khiến họ cực kì hối lỗi. Sau vụ đó, những lâm tặc hễ nghe thấy cái tên "đội giữ vững rừng bản Lấp" là giật mình.
"Có nhiều lần, nhận được dữ liệu sẽ có người đi vào rừng, dù bất cứ nguyên nhân gì là về chúng tôi phải cử người theo chân họ. Nếu họ có ý định chặt phá rừng là ngay tức thì chúng tôi sẽ có hướng khai triển để ngăn chặn, không cho họ có cơ hội mang bất cứ cây gỗ quý nào trên rừng đi", bà Hồng chia sớt.
Chỉ tay vào một cây nghiến già đến mức nổi u xung quanh gốc, bà Hồng tươi cười nói: "Sức khỏe của "cụ" này vẫn tốt, tiếng gõ còn đanh lắm. "cụ" là một trong 20 thực thể nghiến hàng ngàn năm tuổi vừa được vinh danh là Cây di sản. Tuần nào tôi cũng phải vào thăm các "cụ" vài lần mới an tâm".
Tâm sự với phía chúng tôi, bà Hồng cũng cho biết, vào nhiều ngày hết năm này là thời điểm "nóng" mà lâm tặc hoành hành. do vậy, tổ của bà phải tăng lên lực lượng cũng tương tự như thời gian để hoàn tất nhiệm vụ. thành tựu to nhất của nhiều người đang thường ngày lặng lẽ giữ vững rừng nơi này chính là không còn thấy cứ dân vào rừng đốn cây, lấy củi. không còn sự xuất hiện của người lạ mang theo gỗ ra khỏi bản. "3 năm làm tổ phó, 2 năm làm tổ trưởng, tổ giữ gìn chúng tôi chưa để mất một cây gỗ trong rừng", bà Hồng vinh dự.
| Vinh danh 20 "cụ nghiến" ngàn năm tuổi Trao đổi với chúng tôi, ông Triệu Văn Tuấn, Trưởng bản Lấp cho biết: "Cuối năm Bính Thân này, quần cư 20 "cụ nghiến" ngàn năm tuổi trên núi Hang Dơi thuộc bản Lấp (Vườn quốc gia Xuân Sơn, Phú Thọ) đang được Hội gìn giữ Thiên nhiên Môi trường đất nước việt nam vinh danh là Cây di sản. có được điều này là nhờ công lao cực lớn của bà Hồng – Người nhiệt huyết và luôn nhiệm vụ với việc làm bảo tồn rừng". |
0 Comment to "Chuyện đời người giữ vững 20 cây nghiến nghìn năm tuổi"
Đăng nhận xét