Họp hành và làm báo cáo - th��ng kê - ít thôi, mặc dù vậy ph��i hữu hiệu!

Trong lúc chúng ta đã thực thi cải cách hành chính được một chuyến đi dài, cơ chế triển khai xây dựng nhà nước kiến tạo, hành động, liêm chính cũng đang hiện thời hóa. Vậy tại vì sao nhiều công sở hành chính vẫn bùng nhùng với chuyện hội họp và làm báo cáo, ảnh hưởng của việc này ra sao? Phóng viên trang mục trò chuyện chủ nhật đã có cuộc đàm luận với Tiến sỹ Phùng Văn Hiền, Trưởng phòng huấn luyện đương nhiệm, Học viện hành chính Quốc gia xung quanh vấn đề trên.

Phóng viên (PV): Thưa Tiến sỹ, tuần qua Bộ trưởng, Chủ nhiệm cơ quan chính phủ - nhà nước Mai Tiến Dũng đã đặt ra con số đáng để suy nghĩ, đó là có tới hơn 25% thời gian của cán bộ công chức cấp bộ được dành để làm báo cáo - thống kê. Ông có ý kiến gì về tổng số lượng này?

Tiến sỹ (TS) Phùng Văn Hiền: Tôi nghĩ, không chỉ những 20 - 30% quãng thời gian làm thống kê, mà có chỗ còn dành các quãng thời gian hơn thế nữa cho báo cáo - thống kê. Có những doanh nghiệp họ vẫn theo một mẫu thống kê, vẫn yêu cầu cấp dưới làm những loại thống kê mà lãnh đạm đến vấn đề cải cách hành chánh.

Tuy nhiên, vì nhân viên dưới quyền tiến hành thực hiện mệnh lệnh của cấp trên nên vẫn phải phục tòng. vậy nên, trong số thống kê đó sẽ bị trùng lặp cả về nội dung. hơn nữa, nội dung báo cáo - thống kê vẫn tiến hành thực hiện một cách máy móc nên các nội dung này được nhắc đi nhắc lại nằm trong cuộc họp này, cuộc họp kia mà ko sắp xếp thành một trật tự khoa học về lưu trữ văn bản.

Thực trạng đấy phải khắc phục trước tiên là ở người tiến hành việc làm, người đó phải phát huy năng lực nghiệp vụ của mình để báo cáo - thống kê cấp trên rằng những thống kê này đã lỗi thời, nhiều báo cáo - thống kê này đã chồng chéo, theo chủ trương chính sách của địa phương, bộ ngành phải cách tân hành chính. Thứ hai, nhiều người ở cấp trên phải giao cho bộ phận kiểm tra lại để cải cách, giảm bớt tổng số lượng báo cáo.

Họp hành và làm báo cáo - ít thôi, thế nhưng phải hữu hiệu! - 1

Ông Phùng Văn Hiền.

PV: Thời gian công chức làm thuê việc hành chính thì chỉ 8 tiếng/ngày. Trong lúc khoảng thời gian dành cho báo cáo chiếm khoảng 1/4 trở lên buộc cán bộ công chức phải xén bớt khoảng thời gian của việc làm khác?

TS Phùng Văn Hiền: Đúng vậy. nghĩa là thời gian dành tặng chuyên môn của các cán bộ cấp dưới đó không còn các, chỉ công tác hời hợt cho rồi việc. làm việc chuyên ngành của chuyên viên không còn các để tập tâm điểm huyết, sâu sát vào công việc của mình, bám lấy quy định của luật nhà nước để thực hành cho dân, đấy là tại cấp tiền đề. Còn cấp huyện, cấp tỉnh thì cán bộ cũng không còn những thời gian để tiến hành thực hiện theo lộ trình hành chánh dẫn đến uy tín chất lượng công việc sẽ kém đi.

Mà việc thống kê thì mang tính hình thức nhiều, không có uy tín chất lượng. như vậy thông qua đó cho chúng ta thấy, người lãnh đạo chỉ đạo có nhiều báo cáo - thống kê là ko sâu sát công việc, trách nhiệm của chuyên viên giúp việc cho cấp trên cũng ko có nhiệm vụ cao với việc làm. thành ra việc cải cách giấy má hành chính trong những công ty này chưa thực thi được.

PV: Ngoài việc báo cáo - thống kê quá nhiều, thực trạng hội họp cũng vậy. mới đây, trong cuộc làm việc với Sở Nội vụ, Chủ viên tịch ubnd tp hcm đề nghị phải giảm tổng số lượng nhiều cuộc họp, dành quãng thời gian đi thực tiễn. Nếu phải họp thì họp thông tin ngắn thôi, vấn đề gì cần xin ý kiến - quan điểm thì nêu, giải quyết nhanh. Nếu làm được vậy thì tốt quá?

TS Phùng Văn Hiền: Hiện tượng tổ chức sự kiện những cuộc họp là có. vấn đề này cũng đã từng được nêu ra bàn thảo. nhiều khi cuộc họp chỉ là họp thôi, cuộc họp này vẽ ra kế hoạch cho cuộc họp lần sau, đó là nhiều cuộc họp hời hợt. Có những cuộc họp chạy kế hoạch, có các cuộc họp để giải ngân, đó là những cuộc họp chỉ mang tính chất đề ra chủ trương.

Tôi ví dụ, nhiều cuộc họp dành để giải ngân, đấy là các hội thảo, hội nghị để chi tiền, chạy hết kế hoạch… hợp thức hóa lúc thực hiện một đề tài khoa học - công nghệ nào đó. Cái này cũng được bắt nguồn từ vấn đề cách tân hành chánh. Vì thủ tục của tất cả chúng ta rất nặng nề, thiếu linh hoạt, buộc người ta phải bốc phét.

Có tình cảnh ko đi hiện tại thì xin ký đóng dấu, xác minh có đoàn đi điều tra ở tỉnh này, tỉnh kia để hợp thức hóa. Nếu ko có giấy tờ đó thì bị cắt ngân quỹ. Mà nếu không thực hiện được năm 2016 thì năm sau không thể giao. Vậy là tự chủ trương chính sách, cơ chế hình thành lên người công tác phải công tác dối, dối bằng văn bản chứ không phải lời nói.

Họp những hay họp ít thì cũng phải phát huy được công dụng. Họp những quá thì ko nên mà phải phát huy được trị giá của từng cuộc họp. Cuộc họp là tổng kết cái cũ, chỉ ra cái mới. Một cuộc họp đang có nhiều nội dung, sát việc thì số cuộc họp sẽ ít đi.

PV: Ngoài gánh nặng lo toan hội họp, những sở bộ chính phủ phải tiêu tốn khoảng thời gian, nhân công, vật lực để tiến hành chế độ báo cáo. Vậy theo Tiến sỹ, chúng ta cần làm gì để xử lý vấn đề này nhằm đạt mục đích cải cách hành chánh, xây dựng một nhà nước có nền hành chánh dùng cho?

TS Phùng Văn Hiền: Chúng ta đã có thể giản đơn hóa những chế độ thống kê bằng việc thực hiện Quyết định số 559/QĐ-TTg ngày 24-4-2017 của Thủ tướng chính phủ. Quyết định này phê chuẩn "Đề án đơn thuần hóa chế độ thống kê trong hoạt động của nơi cơ quan hành chính nhà nước".

Bên cạnh đó, vấn đề con người chi tiết vẫn là quan trọng nhất. Đó cũng được coi là là câu giải đáp cho câu hỏi vấn đề vì sao chúng ta đã cải cách hành chánh thời gian dài rồi mà vẫn "lùng nhùng". Từ quyết nghị 30c/NQ-CP ban hành chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước quá trình 2011-2020, đến nghị định 108/2014/NĐ-CP về tinh giản biên chế, rồi quyết nghị 39-NQ/TW 2015 Đảng ta nhắc lại vấn đề tinh giảm biên chế và cơ cấu lại cán bộ, công chức, viên chức. hiện tại, các đầu mối từ Bộ Nội vụ đã triển khai rất quyết liệt theo nghị quyết của Đảng, cơ nhưng mà tại cơ sở thì còn những vấn đề.

Để thực thi cải cách hành chánh thì phải chú trọng tới từng mỗi người thông tin cụ thể tại từng công việc thông tin cụ thể thật rõ ràng, từ chỗ xác minh vị trí địa lý công việc, xác thực lượng việc làm cố định, nhiều việc nảy sinh khác, các việc được giao thêm... dù vậy, một trong nhiều biện pháp vận hành nhà nước là công tác soát giám sát rất cấp thiết.

Cứ giao không, không rà thì chả biết đến đâu. Ví dụ như việc làm tiếp dân chả hạn, tại cấp cơ sở có hiện tượng tắc trách, máy móc gây bức xúc dư luận, trong khi mỗi vụ việc, trường hợp khác nhau thì phải có cách giải quyết khác nhau, cụ thể như việc trang trí cán bộ làm việc ko đúng tại phường Văn Miếu, thành phố hn mới đây đã gây bức xúc cho cư dân.

Trở lại bài toán thảo luận khi trước đấy là cách dùng quãng thời gian của cán bộ công chức, nếu thời gian 25% trong ngày làm báo cáo, còn lại 75% khoảng thời gian liệu chuyên viên hay cán bộ có làm đúng việc làm của mình không, hay chỉ công tác sơ sài theo kiểu bệnh thành tích, thống kê xong là đi thư giãn. thành thử, người tiến hành là quan trọng, đó là nói đến một con người thông tin cụ thể.

Trên con người cụ thể đó có tổ chức và người lãnh đạo. Người lãnh đạo phải được trao quyền và gắn nghĩa vụ chi tiết, khi được giao quyền thì phải giải quyết chứ không thể bao che, đó chính là lợi ích nhóm. Nếu tất cả chúng ta không mổ xẻ, dứt cái ung độc đi thì nó vẫn tại đó, đến khi nó vỡ ra thì khó sửa.

PV: Vậy theo Tiến sỹ, cách làm đã có, cấp thiết là thực hành?

TS Phùng Văn Hiền: Chính xác là vậy nên. Thủ tướng chính phủ - nhà nước đã có thông điệp: "Con đường dài nhất là từ lời đề cập đến hành động". tại sao vậy? tại khi giao việc anh không kiểm tra. khi anh khám xét mà làm không thể thì anh phải chấn chỉnh chứ! Nếu ko thực hành được thì kiến tạo rất khó. nhiều bộ, ngành, nơi cơ quan làm việc đã chú ý hơn nghiên cứu từng câu, từng từ, từng dấu chấm dấu phẩy để công bố - ban hành những nghị quyết, nghị định, tuy nhiên các bước đột phá triển chẳng thể rõ, chưa thể mạnh mẽ lắm vì yếu tại mắt xích tiến hành. thể chế hoàn toàn hợp lòng dân, việc tổ chức sự kiện thực hành chưa tốt là do chỉ đạo chưa quyết liệt, còn nể nang, lảng tránh, bao che, lộng quyền. trong lúc đó, việc chấp hành của cán bộ công chức, viên chức ở các cấp chưa nghiêm túc, thiếu nghĩa vụ là "công bộc" của dân. bài toán cấp thiết là sự toàn tâm, toàn ý, nghĩa vụ của từng cán bộ cụ thể đối với công việc của mình.

PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!