Già làng Trương Công Nhẫn cùng vợ đề cập tục "bắt vợ" - nét phong tục tốt đẹp của người Thái
Nét đẹp phong tục truyền thống của người Thái
Ngày 30/1, (mùng 3 Tết) nhà ông bà Vi Văn Phú, bản Lìm, xã Châu Phong (Quỳ Châu, Nghệ An) sẵn sàng làm đám cưới cho con giai là Vi Văn Tuấn (24 tuổi). Trước ngày diễn ra hôn lễ, theo lễ nghi của người Thái, chàng trai phải thực hiện nghi thức "bắt vợ" hay còn gọi là trộm vợ. gia đình chàng trai sẽ chọn giờ đẹp thông báo cho con giai mình để sẵn sàng. Người con giai cũng báo trước với cô gái để "trong ứng, ngoài hợp". Đến khoảnh khắc đã định, Tuấn rủ thêm một vài người nhà, bạn hữu sang nhà gái ở bản Bua, xã Châu Phong để "bắt vợ". Được nhà gái và cô dâu bật đèn xanh. lễ nghi "bắt vợ" diễn ra mau chóng trong chưa đầy 1 giờ. khi cô gái bị bắt, nhà gái có thể lánh mặt hoặc vờ không biết.Sau đó, cô gái sẽ được đưa về nhà trai rồi 2 bên gia đình gặp nhau chuyện trò. Ngày hôm sau, Tuấn lại cùng cô gái về lại nhà gái để ở rể theo phong tục truyền thống. cho đến khi 2 bên gia đình ấn định ngày cử hành hôn lễ, thì Tuấn sẽ về nhà cùng gia đình mang lễ phẩm sang để xin cưới.
| "Để cướp vợ, đầu tiên đôi trai gái phải yêu nhau và được sự chấp nhận của 2 bên gia đình. Cướp vợ không có nghĩa là gặp ai, thích ai thì cướp về mà phải được sự chấp nhận của đối phương mới cướp vợ được. Đây là giá trị phong tục có từ hồi trước đời của người Thái cổ, diễn đạt sự tự do hôn nhân." Già làng Trương Công Nhẫn |
Nhâm nhi chén trà đầu xuân, già làng Trương Công Nhẫn (SN 1941, trú bản Quèn, xã liên hợp, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An) chia sẻ, tất cả những cặp đôi khi kết hôn đều phải trải qua lễ nghi đặc biệt này. Đây là lịch trình chẳng thể bỏ quá khi cưới xin của người dân tộc Thái. những phong tục trong lễ cưới gồm: Cướp vợ, ở rể, thách cưới, rước dâu ban đêm, rửa chân, buộc chỉ cổ tay... Để cướp vợ, đầu tiên đôi trai gái phải yêu nhau và được sự chấp nhận của 2 bên gia đình. Cướp vợ không có nghĩa là gặp ai, thích ai thì cướp về mà phải được sự chấp nhận của cô gái mới cướp vợ được. Đây là giá trị phong tục có từ hồi trước đời của người Thái cổ, diễn đạt sự tự do hôn nhân.
Theo già làng Nhẫn, tục "bắt vợ" của người Thái đang có nhiều căn nguyên, cơ mà cái chính là do kinh tế gia đình chàng trai trở ngại. Vì quá nghèo, phí tổn cho việc cưới xin vượt quá khả năng nên chàng trai sẽ đi "bắt vợ". thực hiện "bắt vợ" thành công, chàng trai sẽ đưa cô gái về cúng ma nhà để nhận mặt, thông báo cô gái đã là người của gia đình mình. Sau khi hoàn thành những giấy tờ, đôi trai gái sẽ về ở với nhau, buôn bán cho đến khi có đủ điều kiện sẽ thực hiện lễ cưới.
"Tục "bắt vợ" của đồng bào dân tộc Thái chỉ là một hình thức để rút ngắn những giấy tờ trong cưới xin, giúp những đôi trẻ trước đó đã có tình cảm gắn bó với nhau mau chóng được thành vợ chồng", già làng Nhẫn cho hay.
Ngày xưa, lễ nghi "bắt vợ" phải bắt buộc thực hiện vào nửa đêm, khoảnh khắc giao thoa giữa đất trời. Vì người Thái quan niệm rằng, vào khoảnh khắc đó mới đón nhận được sự nguyên chất của núi rừng và cũng để ma rừng không theo về nhà. một vài người quan niệm, có "bắt vợ" thì người con giai mới minh chứng sự thật lòng với người thương, sự mưu trí, anh dũng của mình. "Bắt vợ" là thách thức cuối cùng để trai gái trở thành vợ chồng của nhau. Chính già làng Nhẫn và vợ là Mong Thị Hoan (SN 1941) cũng từng trải qua lễ nghi cưới xin này.
Theo già làng Nhẫn, những cặp đôi người Thái sau khi cưới đều sống với nhau rất ấm cúng. cơ mà, đôi khi vẫn có hoàn cảnh chàng trai yêu đơn phương và "bắt" người không thương yêu mình. Trong hoàn cảnh này, cô gái sẽ tìm cách trốn khỏi nhà chàng trai hoặc chàng trai cố tình để cô gái trốn thoát. hoàn cảnh này, gia đình nhà chàng trai phải làm lễ phẩm sang nhà cô gái để "đền danh dự" cho nhà gái.
Trương Văn B.kể về căn nguyên khiến cho việc "bắt vợ" khiến dư luận bức xúc
Biến tướng của tục "bắt vợ"
Ngày nay, tục "bắt vợ" đối với người Thái ở vùng núi phía Tây tỉnh Nghệ An đa phần vẫn mang nét nhân bản, độc đáo được bảo vệ và duy trì như một giá trị truyền thống. cơ mà, thời gian mới đây cũng đã diễn ra một vài vụ việc lấy danh nghĩa "bắt vợ" cơ mà thực chất là cưỡng hôn.
Điển hình là vụ việc ngày 4/2 mới đây, một vụ cướp vợ bằng xe máy giữa thiên thanh bạch nhật ở ngã 3 Châu Lộc (Quỳ Hợp, Nghệ An) được đăng tải trên mạng xã hội khiến dư luận bức xúc. Hình ảnh người thiếu nữ gào khóc khi bị bắt làm vợ, khiến nhiều người nghĩ rằng đây là hủ tục mê muội và cần phải xóa bỏ. cơ mà, sự việc này chỉ là hành động bột phát của nhóm bạn teen thiếu thông thạo về tập tục phong tục cổ truyền đậm chất nhân bản của dân tộc mình.
Thiếu nữ gào khóc bị bắt làm vợ trong đoạn clip là Vi Thị H. (SN 2000, trú ở bản Quắm), còn bạn teen tổ chức "bắt vợ" là Trương Văn B. (SN 1992, trú bản Quèn, cùng ở xã Liên Hợp).
Trao đổi với PV Báo giao thông, B. chia sẻ: "Em quen và yêu H. gần 2 năm, giờ sợ H. đi buôn bán xa sẽ yêu người khác nên mới rủ bạn hữu đến gặp H. để ngỏ lời. cơ mà chưa kịp hỏi thì nhóm bạn đã bắt H. khi đó, cũng do em không hiện diện nên H. mới phản ứng dữ dội và gây nên sự hiểu lầm này. bữa qua, gia đình em cũng xuống nhà H. để xin lỗi và thưa chuyện, nếu H. chấp nhận thì em sẽ chờ và tổ chức đám cưới", B. chia sẻ.
B. cũng cho hay, khi bắt thấy H. gào khóc và phản ứng dữ dội, anh chị của em đã dừng lại để H. đi.
Theo già làng Nhẫn, tục "bắt vợ" là một vẻ đẹp nhân bản mang tính bồi đắp, liên kết cộng đồng của người Thái. cơ mà, việc lợi dụng luật tục để "bắt trộm", "cướp vợ" cần phải lên án. Vì đó là hành vi xâm hại đến quyền tự do thân thể, quyền tự do hôn nhân của con người. bởi thế, cần được ngăn chặn kịp thời, giải quyết theo luật pháp của chính phủ, để phong tục "cướp vợ" của người Thái không bị biến tướng, làm mất đi vẻ đẹp nhân bản.
Chia sẻ về bài toán này, ông Đậu Ngọc Tuân, Trưởng phòng phong tục - thông tin huyện Quỳ Hợp (Nghệ An) cho hay, đồng bào dân tộc Thái sống trên khu vực huyện chiếm 50% dân số. Tục "bắt vợ" là một vẻ đẹp nhân bản của đồng bào. cơ mà, ngày nay những bạn teen đang lợi dụng "biến tướng" làm xấu đi phong tục có từ hồi trước đời của người Thái. ubnd những xã cần tuyên truyền và giáo dục cho những cô gái, trai bản cần nhận thức được quyền tự do yêu đương, quyền tự do hôn nhân và bảo vệ ấm cúng của chính mình. trong khi đó, cần giải quyết nghiêm những hoàn cảnh lợi dụng phong tục để "bắt vợ" trái phép, cưỡng ép hôn nhân".
| Uống rượu xong đi bắt gái đẹp về làm vợ Năm 2007, dư luận từng xôn xang về câu chuyện hoa hậu Trường Dân tộc nội trú ở Quỳ Hợp (Nghệ An) bị nhóm người lạ "bắt vợ" giữa đêm. Thiếu nữ đó là Lô Thị Th., học sinh lớp 11, Trường Dân tộc nội trú Quỳ Hợp. Đêm đó, Th. ở nhà trọ thì nghe thấy tiếng gọi nên đi ra ngoài. khi vừa ra cửa, Th. sửng sốt bị nhóm bạn teen lạ mặt người lái xe máy tới ép lên xe rồi chở về xã Châu Hồng, Quỳ Hợp. May mắn thay, một thày giáo trong trường đã nghe thấy tiếng kêu cứu của Th. nên phóng xe máy đuổi theo. Đồng thời, thông báo sự việc cho công an tới cứu Th. Khi bị bắt, chủ mưu Sầm Văn Đức thừa nhận: "Uống rượu xong, hứng lên, đi bắt gái đẹp về làm vợ thôi". Sầm Văn Đức sau đó bị phạt 300 nghìn đồng. 5 bạn teen tham dự "cướp vợ" cùng Đức cũng bị phạt cá nhân 200 nghìn đồng. |
0 Comment to "Uống rượu xong đi bắt gái ��ẹp về làm vợ!"
Đăng nhận xét