Hiện nay nạn cải giá và hôn nhân cận huyết ở miền tây xứ Nghệ vẫn còn đang thông dụng. Vấn nạn này đang là bài toán xã hội phức tạp khiến cho những hệ lụy nghiêm trọng cho uy tín cuộc sống và xã hội...
13 tuổi đã làm mẹ
Hơn năm tiếng đồng hồ ngồi thuyền độc mộc vượt sông Giăng, cuối cùng chúng tôi cũng đến được bản Cọ Phạt, xã Môn Sơn, huyện Con Cuông. nơi đây có tộc người Đan Lai an cư. Hình ảnh đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là những mái nhà tranh vách nứa mốc thếch nằm lẩn khuất dưới rặng cây rừng. Vừa bước chân đến đầu bản chúng tôi đã thấy một đoàn bé gái 13-14 tuổi đang địu con trẻ, thoắt cái đã thấy vạch áo cho… con bú.
Anh Lo Văn M., nhà ở đầu bản, cho hay: "Ở đây 13, 14 tuổi đã lấy nhau rồi, lấy nhau trong bạn hữu dòng họ cũng những. Chính tôi cũng lấy con cô ruột mình khi mới 14 tuổi".
Theo chân anh M., chúng tôi đến nhà La Thị Q. căn nhà lá cũ kỹ, trong nhà chẳng có vật dụng gì đáng giá hơn 100.000 đồng. Q. kể rằng khi em đang học lớp 7 thì bỏ học để lấy chồng. ngày nay hai vợ chồng đã có hai đứa con nên cuộc sống rất đói nghèo, phải nhờ sự cứu giúp của chính phủ.
Cũng như Q., chị La Thị L. ở gần đó cưới chồng "nhí" năm chưa tròn 14 tuổi và sinh liên tiếp ba đứa con. cuộc sống trở ngại, thiếu thốn nên cả ba đứa trông đau ốm, xanh xao, còi cọc. Cạnh túp lều của chị L. là vợ chồng La Thị N. cũng cưới nhau khi mới 13 tuổi, nay đã có hai con nhỏ, đang sống trong cảnh quanh năm thiếu ăn, thiếu mặc...
Bà Ngân Thị Hà, nguyên Chủ tịch ubnd xã Môn Sơn, cho hay: "Xã Môn Sơn có 12 bản, trong đó hai bản của tộc người Đan Lai với 168 hộ. cuộc sống của bà con cực khó khăn. gần như bạn teen ở đây 13-14 tuổi đã lập gia đình. chẳng những vậy còn có một vài kết hôn trong nội tộc khiến tuổi thọ thấp, con trẻ thì rắn rỏi cơ mà thấp bé và ngơ ngác. chúng tôi cũng đã đang có nhiều biện pháp giáo dục, tuyên truyền…, cơ mà ở đây vừa đói nghèo vừa mang nặng hủ tục, lại xa xăm cách trở lên chính quyền chưa ngăn được nạn tảo hôn".
Những người mẹ nhí vùng cổng trời Kỳ Sơn khó nhọc mưu sinh. Ảnh: NGUYỄN TIẾN DŨNG
"Đang học thì anh ấy đến dắt em đi"
Tại huyện miền núi rẻo cao Kỳ Sơn nơi có đồng bào dân tộc H'Mông an cư, nạn cải giá cũng rất thông dụng. chúng tôi đến xã Nậm Càn và được biết những ngày đầu xuân này đã có hai đám cưới vừa diễn ra. "Tân nương" Lầu Y Đ. tâm sự: "Em đang học lớp 7 Trường THCS Nậm Càn thì anh ấy đến dắt em đi. Chúng em yêu nhau nên em bỏ học về làm vợ thôi. ở đây thế cả mà. Chị Lầu Y H. học lớp 9 ở cùng phòng với em cũng bị bắt về Nậm Cắn làm vợ".
Theo báo cáo, ở Trường THCS Huồi Tụ (Kỳ Sơn), năm học 2015- 2016 toàn trường có 16 em học sinh bỏ học lập gia đình. tình trạng tương tự cũng diễn ra ở một vài khu vực khác như Na Ngoi, Mường Lống, Huồi Tụ, Nậm Cắn…
Một số bản mường ở Kỳ Sơn, vợ chồng có thể kết hôn rất sớm từ 13-14 tuổi, người nhà có thể lấy nhau ví như con cô lấy con cậu, con bác lấy con dì, cháu lấy dì, chú lấy cháu, cháu lấy cô, con anh lấy con em… là chuyện bình thường.
Theo ông Mùa Xia Lữ, tổng giám đốc tâm điểm Dân số-Kế hoạch hóa gia đình huyện Kỳ Sơn, thì tình trạng hôn nhân cận huyết thống của đồng bào H'Mông ở Kỳ Sơn chiếm 15%-20% trong số những cặp vợ chồng kết hôn. đang có nhiều căn nguyên khiến cho hôn nhân cận huyết, trong đó căn nguyên chính là tập tục. "Chúng tôi cũng đã tuyên truyền, vận động những cơ mà tình trạng này vẫn xảy ra" - ông Lữ nói.
Không riêng gì Con Cuông, Kỳ Sơn mà những bản mường những huyện miền núi vùng cao xứ Nghệ như Tương Dương, Quỳ Hợp, Quỳ Châu, Quế Phong, vấn nạn cải giá và hôn nhân cận huyết thống vẫn luôn luôn diễn ra. Đây là bài toán nhức nhói làm đau đầu chính quyền địa phương và những nhà xã hội học.
Dị tật thiên bẩm do bạn hữu lấy nhau
Theo những chuyên gia về tâm lý, những bé gái còn non dại chưa có kiến thức gì về cuộc sống hôn nhân và gia đình cũng giống như sức khỏe về sinh sản mà sớm về làm vợ, làm mẹ thì cuộc sống rất khó nhọc, không ấm cúng khiến cho tan vỡ và thảm kịch diễn ra là điều khó tránh khỏi. những cuộc hôn nhân ấy chẳng những không xuất phát từ tình yêu hai phía mà còn không hợp pháp vì hầu như chơi có sự chứng nhận của chính quyền địa phương. bởi thế phần lớn đều rơi vào thảm kịch. chứng cứ là đã đang có nhiều vụ tự vẫn diễn ra như hoàn cảnh Già Y N., xã Đoọc Mạy, đã nhảy sông tự vẫn, để lại hai con nhỏ. N. bị cướp về làm vợ từ khi 15 tuổi. Lấy chồng không có tình yêu là một nỗi đau không dễ gì khỏa lấp. những tưởng có con thì tình cảm có thể cải tiến cơ mà càng ngày gia đình con trẻ ấy càng diễn ra những xung đột. lang quân mỗi lần say rượu thường về hành hạ vợ. khi không còn chịu chứa được, hai người đành phải chia tay. Tục lệ người H'Mông rất kiêng kỵ việc bỏ vợ bỏ chồng. Và trong vòng nghĩ quẩn, N. đã nhảy cầu để giải thoát.
Tại Kỳ Sơn những năm qua, những nỗi đau từ hủ tục hôn nhân cũng đã khiến cho những vị thành niên tự vẫn bằng lá ngón. Anh Và Bá Chày, cán bộ y tế xã Huồi Tụ, cho hay hơn 20 năm ở trạm xá, anh chứng kiến không biết bao nhiêu vụ ăn lá ngón tự vẫn. những vụ tự vẫn này chính yếu là người vị thành niên. căn nguyên thì lãng xẹt: Vợ chồng con trẻ giận nhau cũng ăn lá ngón; chưa đủ tuổi, gia đình không cho cưới cũng rủ nhau ăn lá ngón; bị cha mẹ mắng một câu cũng ăn lá ngón… "Hầu như năm nào cũng có người tự vẫn chết do ăn lá ngón. Có năm 3-4 hoàn cảnh. chứng kiến mà đau lòng" - anh Chày thở dài.
Đó là thảm kịch về những cái chết thương tâm do hủ tục hôn nhân. Còn hệ lụy cho thế hệ sau về bệnh tật là một nỗi đau dai dẳng vì tình trạng hôn nhân cận huyết. Theo điều tra của tâm điểm Y tế tỉnh, ở bản Cọ Phạt - Đan Lai có gia đình có hai cặp hôn nhân cận huyết trực hệ. trong đó, một cặp có hai con sinh ra đều bị dị tật thiên bẩm và chết lọt lòng. Cặp còn lại sinh đẻ ra cũng bị dị tật.
Chính vì suy nghĩ lệch lạc của người lớn về hôn nhân cận huyết thống nên những đứa trẻ bị dị tật và mang những chứng bệnh khác. Như hoàn cảnh của bé Vi K. ở xã Tam Quang, huyện Tương Dương, do cha mẹ cùng trực hệ lấy nhau nên năm nay em đã bảy tuổi cơ mà còi cọc như đứa trẻ lên hai. K. còn bị bệnh tan máu thiên bẩm, lách to, có nguy cơ dễ vỡ.
Hiện nay tỉnh Nghệ An đang tích cực thực hiện đề án giảm trừ cải giá và hôn nhân cận huyết thống. Chi cục Dân số tỉnh cũng đã tổ chức những đợt truyền thông về cải giá và hôn nhân cận huyết thống ở những huyện miền tây xứ Nghệ. Đây có thể xem là một bước biến chuyển tích cực và hi vọng sẽ sớm có ảnh hưởng đến nhận thức và tư tưởng cư dân nhằm giảm trừ tình trạng cải giá và hôn nhân cận huyết thống đang nhức nhói ngày nay.
Hầu hết những trẻ sinh ra từ những cặp vợ chồng hôn nhân cận huyết thống rất dễ mắc những bệnh di truyền do sự ảnh hưởng của môi trường đối với sự kết hợp của những gen lặn mang bệnh.
Các bệnh thường gặp thông dụng như hồng cầu hình liềm, rối loạn chuyển hóa, thiếu enzim G6PD, tan máu thiên bẩm, trẻ có thể bị biến dạng xương, bụng phình to, nguy cơ tử vong cao. thực tế đã minh chứng hôn nhân cận huyết thống tạo cho những gen lặn bệnh lý ở chồng và vợ kết hợp với nhau, sinh ra con dị dạng hoặc bệnh di truyền như loạn sắc, bạch tạng, chân mày màu trắng, vảy da cá, nhất là tan máu thiên bẩm.
0 Comment to "Nạn lấy chồng tuổi 13 ở t��y Nghệ An"
Đăng nhận xét