Video: Tranh truyền thần – mảnh ghép "vấn vương" của văn hóa Hà thành
Tiền công vẽ truyền thần gấp 5 lần lương kỹ sư
Người thủ đô hà nội vẫn còn đề cập đến các con phố từng có rất nhiều họa sĩ vẽ tranh truyền thần năm xưa như Hàng Ngang, Hàng Đường, Hàng Giấy, Cửa Nam…
Cửa hàng tranh Bảo Nguyên trên phố Hàng Ngang là một trong những tiền đề hiếm hoi còn lại. Ông Nguyên – người họa sĩ có khoảng 60 năm cầm cọ vẽ, được cho rằng anh cả của đối tượng hợp tác mỹ thuật Thăng Long xưa.
Nghệ nhân Nguyễn Bảo Nguyên – "Công vẽ gấp những lần lương kỹ sư"
Vốn là sinh viên chuyên ngành Vật lý nguyên tử của trường tổng hợp, kỳ thi tốt nghiệp năm ấy ông ốm "thập tử nhất sinh" đành phải bỏ lỡ. Vì g/đình có tới 10 bạn hữu nên ông cũng không có ý định thi tiếp. Vốn có lửa mỹ thuật trong người, thêm chút hoa tay sẵn có, ông quyết theo học vẽ.
Vẽ truyền thần ko tương tự như vẽ nhiều loại tranh khác, truyền thần không đồng ý sáng tạo, chưa thể phép phóng túng theo cảm hứng. Đây là loại hình nghệ thuật trong khuôn khổ. Hình ảnh có sẵn, vẽ càng giống, càng thật càng thành công tốt đẹp.
Nguyên liệu vẽ cũng rất đ.biệt, muội khói Dầu hỏa hoặc bột than gỗ xoan vẽ trên giấy canson của Pháp. Loại giấy cứng, mặt sần dáp rất ăn muội cho các khoảng đen trắng sáng tối rõ ràng, giữ được độ bền mà không bao giờ phai.
Bút vẽ tự chế bằng tre, tăm để vẽ cụ thể nhỏ, mảnh. Vải cotton, bông gòn ko pha nilon làm bút để phủ muội, bột than rất đều và đẹp. Vì chất liệu đ.biệt nên được bảo quản bằng cách riêng như lồng kính, ốp sườn mica, tránh tiếp xúc bề mặt tranh gây lem màu.
Ông Nguyên san sẻ: "Sau hòa bình lập lại tôi vẽ tranh mà lương đủ nuôi sống cả nhà 10 miệng ăn. Lương kỹ sư 50 đồng, lương thuởng vẽ tranh của tôi 250 đồng tính ra gấp 5 lần lương anh kỹ sư".
Sau giải phóng, quý khách hàng của những thợ vẽ truyền thần là người thân liệt sĩ đến đặt vẽ lại hình ảnh người quá cố. các vị có vai vế, gđ vương giả cũng tới vẽ, người lớn tuổi đến đặt vẽ phòng sau lúc mất làm ảnh thờ cũng rất là nhiều.
"Chính nhờ nghề này mới lấy được vợ tôi, trước bà ấy là học sinh theo tôi học vẽ. Học được 5 năm thì về với thầy luôn", người họa sĩ già hóm hỉnh kể lại.
Cả năm chỉ vẽ cho người ngoại quốc
Trần Thịnh cũng là một họa sĩ nổi tiếng trong làng tranh truyền thần xưa, cửa tiệm của ông trên phố Hàng Đường đã hơn nửa thời đại. Sinh ra trong một gia đình truyền thống cầm cọ vẽ nhưng mà tới giờ chỉ có độc nhất ông còn giữ nghề.
Ông Thịnh nhớ lại nhiều ngày "hoàng kim": "Từ thời nhà máy giấy Bãi Bằng Thụy Điển hay nhà máy nước Phần Lan. Cứ ngày cuối tuần khách xe hơi xếp dài cả vài dãy phố đặt vẽ tranh của nhà tôi, chính yếu là khách nước ngoài và gia đình khá giả. Thậm chí có năm tôi chỉ vẽ tranh cho người nước ngoài mà không hết việc".
Nghệ nhân Trần Thịnh – "Có năm chỉ vẽ tranh cho người nước ngoài"
Ông Thịnh không quên một chiều cách đây hơn chục năm, con phố trước cửa nhà xe hơi và cảnh sát đứng rất nhiều. Ông chưa định thần chuyện gì thì một đoàn người tiến đến gần. Người đàn ông tiên phong ra hiệu những người xung quanh dừng lại.
Ông ta giới thiệu bằng tiếng Việt mình là người Lào, trước lúc còn học trường Nguyễn Ái Quốc tại việt nam ông từng tới hiệu tranh này vẽ. Nay phát triển thành Phó Thủ tướng Lào, nhân chuyến thăm đất nước việt nam, ông muốn ghé lại hiệu tranh xưa thăm hỏi.
Thật lạ cuộc nói chuyện giữa một chính khách và người thợ vẽ rôm rả trong vòng hàng giờ bên những bức họa, cọ vẽ, muội đèn. Ông Thịnh giới thiệu từng tác phẩm treo trên tường và ko quên một tấm họa trên cao là hình cụ thân sinh của ông, cũng chính là người thầy dạy nghề vẽ cho mình.
Với nhiều tấm hình đã cũ mờ, nhàu nát. Việc phục chế vẽ lại chẳng phải là điều gian nan đối với những người cầm cọ nhiều năm. Có những người đến nhận tranh, sau khi mở lớp giấy báo, họ lần thần ngồi ôm tranh khóc ậm ực hồi lâu. Như gặp lại người nhà của mình sau lâu đời cách biệt.
Những trường hợp đó, phần nhiều bức họa đều là lang quân, người con, có lúc là người tình đã mất trong chiến tranh. Mỗi lần như vậy, ông Thịnh đợi họ qua thời khắc xúc động rồi tiếp thu họ trải lòng.
"Mỗi tình cảnh là một câu chuyện khác nhau. cơ mà dẫn đến người nhà nhân vật trong tranh bật khóc, tâm trạng vậy nên thì với nhiều người làm nghề như chúng tôi là niềm vui lớn. tại vì mình đã truyền tải chu toàn được hình tượng nguyên mẫu vào tranh. Đó mới là thành công" – ông nói.
Khách hàng muốn vẽ lại người nhà mà ko có ảnh mẫu phải thay cho bằng hình tượng bạn bè, con cháu được cho rằng giống nhất trong nhà cùng lột tả, hồi tưởng cũng chẳng phải hiếm. tất cả sau lúc hoàn thành đều được người thân của họ đánh giá là rất giống và cự kỳ tâm đắc.
Vẽ truyền thần đòi hỏi sự kỹ càng, kỳ công và khéo tay. Một bức nhanh thì trong vài tiếng, chậm thì đôi ba ngày, cả tháng dựa vào kích cỡ, độ cầu kỳ của thông tin cụ thể. xu thế ký họa mới chỉ phác nét trong vài chục phút là có sản phẩm.
Đối với những người vẽ tranh truyền thần "gốc" ở phố cổ thủ đô hà nội như ông Nguyên, ông Thịnh và một vài người thợ khác của lớp họa sĩ cũ. Điều khiến họ trằn trọc nhất là nghiệp vẽ truyền thần đang dần bị mai một và thay thế bởi tranh ký họa.
------------------------
Nhờ tiền lương từ công việc làm đẹp "góc con người" cho vua Bảo Đại mà ông mua được các nhà ở, sắm xe "xịn" hiếm có cả vùng Đông Dương. Đón đọc kì tiếp theo "Giai thoại ít biết về người thợ cắt tóc cho vua Bảo Đại" vào lúc 0h ngày 7/9/2017.
Mỗi quý khách chỉ được mua 1 đôi trong 1 năm. "Ông vua" của đôi dép huyền thoại này còn cẩn thận ghi lại danh tánh,...
0 Comment to ""Kỳ nhân" vẽ truyền thần: Khách nhận tranh ngồi khóc hàng gi�� vì... quá giống"
Đăng nhận xét